Γρηγόριος, ἐπίσκοπος Νύσσης (Ἰανουαρίου 10)

Εἷς τῶν μεγάλων τῆς Ἐκκλησίας πατέρων, γεννηθεὶς ἐν Νεοκαισαρείᾳ περὶ τὸ 335, υἱὸς τοῦ Βασιλείου καὶ τῆς Ἐμμελίας καὶ ἀδελφὸς νεώτερος τοῦ Βασιλείου τοῦ Μεγάλου. Ἐν ἀρχῇ τοῦ σταδίου αὐτοῦ μετήρχετο τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ρήτορος, ἔγγαμος ὢν· μετὰ τὸν θάνατον τῆς συζύγου αὑτοῦ Θεοσεβίας, ἀφεὶς τὸ ρητορικὸν ἐπάγγελμα, ἀφωσιώθη εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τῆς Ἐκκλησίας, τῇ ἐπιμόνῳ προσπαθείᾳ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ Βασιλείου, τοῦ καὶ διδασκάλου ἀυτοῦ, τὸν ὁποῖον μεγάλως ἐτίμα. Καίτοι ἄπειρος τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων, ἐγένετο ἐπίσκοπος τοῦ μικροῦ χωρίου Νύσσης, οὐδόλως εὐδοκιμήσας, ὡς ἐκ τῶν ἐλέγχων τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ Βασιλείου μανθάνομεν. Κατηγορηθεὶς δὲ ὑπὸ τῶν Ἀρειανῶν ὡς νοσφισθεὶς ἱερὰ χρήματα, ἐδραπέτευσε καὶ καθῃρέθη ὑπὸ συνόδου συνελθούσης ἐν Νύσση· ἀλλ' ἐπανῆλθεν εἰς Νύσσαν ἐν θριάμβῳ ἀργότερον, μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ἀρειανοῦ αὐτοκράτορος Οὐάλεντος. Τῷ 381 συνεκάθησεν ἐν τῇ κατὰ τῦ Μακεδονίου Β΄ ἐν ΚΠόλει οἰκουμενικῇ Συνόδῳ, ἐπιφορτισθεὶς νὰ ἐκφωνήσῃ τὸν ἐπικήδειον εἰς τὸν ἀποθανόντα Ἀντιοχείας Μελέτιον. Εὐδόκιμος ἐν λόγοις, εἰς γῆρας δὲν φθάσας καλὸν ἐξεδήμησε πρὸς τὸν Κύριον ἄγνωστον πότε.

Ἡ μοῦσα, Γρηγόριος, οὗ Νύσσα θρόνος
οὐ Πιερίαν, ἀλλ' Ἐδέμ σκηνὴν ἔχει
Γρηγόριον δεκάτῃ θανάτου κνέφας * ἀμφεκάλυψεν

[* «εκνέφας»

Πηγή: Σωφρονίου  πρ. Λεοντοπόλεως (Εὐστρατιάδου), Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1961.

Ἐπιμέλεια: Ἐμμανουὴλ Δρυλεράκης γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Αὐστρίας