Μητροπολίτης Αὐστρίας: Πρόκληση ὁ ἐπανευαγγελισμὸς τῆς Εὐρώπης
Μία ἡνωμένη Εὐρώπη ποὺ ἔχει ὡς ἔργο τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἀσφάλειας, ἔχει μόνον τότε μέλλον, ὅταν πραγματώνει τὶς χριστιανικές της ἀξίες καὶ ἔχει θεμέλιο τὴν χριστιανικὴ ἀντίληψη περὶ ἀνθρώπου. Τὴν θέση αὐτὴ τόνισε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Αὐστρίας κ. Ἀρσένιος στὴν διάλεξη ποὺ παραχώρησε στὸ πλαίσιο τῆς Ouverture Spirituelle τῶν Salzburger Festspiele στὶς 23 Ἰουλίου. Ἡ ὀρθόδοξη χριστιανοσύνη ἀποτελεῖ ἕνα θεμελιῶδες θρησκευτικὸ καὶ πολιτιστικὸ στοιχεῖο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως καὶ γι᾽ ἀυτὸ θὰ πρέπει νὰ συμβάλει στὸν «Ἐπανευαγγελισμὸ τῆς εὐρωπαϊκῆς κοινωνίας», ἰσχυρίσθηκε ὁ Σεβασμιώτατος. Βέβαια αὐτὸς ὁ ἐπανευαγγελισμὸς δὲν εἶναι ἔργο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μόνον, ἀλλὰ ὅλων τῶν χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν.
Ὁ Σεβασμιώτατος μίλησε γιὰ τοὺς πολυειδεῖς ἐξωτερικοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς κινδύνους, ποὺ ἐπαπειλοῦν τὸ «Οἰκοδόμημα τῆς ἐλευθερίας στὴν Εὐρώπη». Δὲν εἶναι μόνον ἡ ἀποχώρηση τῆς Βρετανίας κίνδυνος γιὰ τὴν εὐρωπαϊκὴ ἰδέα, ἀλλὰ περισσότερο ἀποτελεῖ κίνδυνο ἡ διαμόρφωση ἀκραίων τάσεων σὲ ὅλες τὶς πολιτικὲς κατευθύνσεις. Αὐτὲς οἱ τάσεις θὰ μποροῦσαν νὰ θέσουν σὲ κίνδυνο τὸ ἰδεώδες μίας πολιτικῆς ἑνότητας τῆς Εὐρώπης, ποὺ ἀποσκοπεῖ στὴ διαφύλαξη τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἀσφάλειας στὴν ἤπειρο. Ἡ διαρκὴς κατάσταση κινδύνου ἀπὸ τὴν τρομοκρατία καὶ ὁ φόβος ποὺ τρέφεται μετὰ κάθε ἐπίθεση στὶς εὐρωπαϊκὲς πόλεις, καθὼς καὶ τὰ κύμματα προσφύγων, «ποὺ δημιουργοῦν σὲ πολλοὺς τὴν ἐντύπωση, ὅτι ἀποτελοῦν ἕνα ἐθνικὸ καὶ θρησκευτικὸ παλιρροϊκὸ κῦμα, ποὺ ἀπειλεῖ νὰ κατακλύσει τὰ πάτρια ἐδάφη», εἶναι ἔννοιες καὶ φόβοι, ποὺ τείνουν νὰ κυριαρχήσουν ἐπὶ τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτιστικοῦ κεκτημένου.
Ἐξέφρασε μάλιστα ὁ Σεβασμιώτατος τὴν πεποίθησή του, «ὅτι βρισκόμαστε σὲ μία ἀλλαγὴ σελίδας στὴν εὐρωπαϊκὴ ἱστορία». Γιατί στὴν Εὐρώπη τοῦ μέλλοντος εἶναι ἀπαραίτητες ἀποφάσεις καλὰ σχεδιασμένες καὶ τολμηρές, στὴ βάση ἑνὸς πραγματικοῦ ἀνθρωπισμοῦ, ποὺ ἑδράζεται στὶς χριστιανικὲς ἀξίες καὶ συνεχίζει τὴν παράδοσή τους.
Ὁ Σεβασμιώτατος, θέλοντας νὰ τονίσει στὴν παρουσίασή του τὸν πανανθρώπινο χαρακτήρα τῶν θέσεών του, ἐπικαλέσθηκε ἀπόψεις ποὺ κατὰ καιροὺς ἐξέφρασε ὁ παραιτηθὴς Πάπας Βενέδικτος ΙΣτ´. Σύμφωνα καὶ μὲ αὐτὲς ἡ ἐκκοσμίκευση καὶ ἡ ἀποθεολογικοποίηση τῆς εὐρωπαϊκῆς κοινωνίας κατὰ τὶς τελευταῖες δεκαετίες μᾶς ὁδήγησαν σὲ ἕνα σημεῖο, «ὅπου ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ βρεῖ μία ἀπόλυτη ἀλήθεια». Ἡ ἐκκοσμίκευση ὡς τάση γιὰ περιορισμὸ στὰ ἀνθρώπινα μέτρα καὶ ἁπλούστευση τῆς ἕννοιας τοῦ Ἁγίου δὲν ὁδήγησε μόνον σὲ μία κρίση σὲ θέματα πίστεως γιὰ καθεμία Ἐκκλησία στὴ δύση, ἀλλὰ ἐπηρέασε καὶ τὴν κρίση στὶς δομὲς τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως. Ὁ ἄνθρωπος ἔχασε τὴν ἐμπιστοσύνη του, γιατί τόσο οἱ δομές, ὅσο καὶ ἡ ἐλπίδα, ποὺ οἱ Ἐκκλησίες ἐκφράζουν σὲ πολλὰ μέρη δὲν ἐπαρκοῦν γιὰ νὰ ἀποθέσει τὴν ἐλπίδα του γιὰ τὸ μέλλον.
Ὁ Σεβασμιώτατος παρέπεμψε στὴν διάλεξή του τὸν ἕλληνα φιλόσοφο Χρῆστο Γιανναρᾶ, ὅτι συντελέσθηκε μία ἀλλαγὴ στὴν ὑπαρξιακὴ προοπτικὴ τῆς δυτικῆς κοινωνίας μὲ τὴν οὐσιώδη ἀπόφασή της νὰ καταστεῖ κοινωνία συμφερόντων, ἀντὶ μίας κοινωνίας ἀξιῶν. Σημείωσε μάλιστα, ἡ Εὐρώπη ἔχασε συνεπῶς τὴν ὀντολογική της δομὴ ὡς κοινωνία προσώπων καὶ ἐξελίχθηκε σὲ κοινωνία ἀτόμων, ὅπου καθένας παρασύρρεται ἀπὸ τὴν κεντρομόλο δύναμη τῆς ἐξουσίας. Τοῦτο ἐκφράζεται ἰδιαίτερα στὴν σύγχρονη καταναλωτικὴ κοινωνία, ἐπὶ τῆς ὁποίας «κατὰ τὴ ἄποψή μου οἰκοδομεῖται ἡ σύνολη εὐρωπαϊκὴ ἰδέα σήμερα». Ἄν ἡ Εὐρώπη δὲν καταφέρει νὰ ἀνακτήσει τὸ ἀνθρώπινο πρόσωπό της, φοβᾶμαι, ἀνέφερε ὁ Σεβασμιώτατος, ὅτι θὰ ἐπέλθουν ὄχι μόνον ἀνάμεσα στὰ κράτη, ἀλλὰ καὶ στοὺς ἀνθρώπους ποὺ κατοικοῦν σὲ αὐτά, πολλαπλὲς σχάσεις στὶς κοινωνίες». Ἔδειξε βαθειὰ πεπεισμένος ὅτι ἡ ἔννοια τῆς ἀληθείας καὶ ἡ παρεπόμενη ἀντίληψη γιὰ τὸν ἄνθρωπο θὰ μποροῦσαν νὰ ἐπιφέρουν μία ὑπαρξιακὴ ἀλλαγὴ στὸ σύστημα ἀξιῶν τῆς Εὐρώπης, ἐὰν ἡ εὐρωπαϊκὴ κοινωνία ἀποκοπεῖ πλήρως ἀπὸ τὶς χριστιανικές της ρίζες».
Ὄμως σὲ κάθε ἀνθρωπο ἀντικατοπτρίζεται ὁ Θεὸς καὶ «ὡς ἐκ τούτου καὶ στὴν εὐρωπαϊκὴ εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου». Σὲ αὐτὴ μάλιστα τὴ συνάφεια ὁ Σεβασμιώτατος ἀνέφερε: «Ἡ προσπάθεια ἐγκοινωνισμοῦ στὸ μυστήριο τῆς εὐρωπαϊκῆς κοινωνίας, θὰ πρέπει νὰ εἶναι ἡ θεμελιώδης γιὰ τὴν ὀρθόδοξο Ἐκκλησία στὴν Εὐρώπη, ὄχι μόνον νὰ περιορίζεται στὰ λόγια, ἀλλὰ κυρίως νὰ τὰ ἀκολουθεῖ μὲ συνέπεια στὸ παράδειγμα τοῦ βίου της». Ἡ Ἐκκλησία θὰ πρέπει κατ᾽ αὐτὴ τὴν ἔννοια νὰ πολιτεύεται προφητικὰ καὶ ἐσχατολογικὰ στὴν κοινωνία, «τονίζοντας ὅτι ἡ ἀλήθεια ἀποτελεῖ πανανθρώπινο δικαίωμα πάντοτε». Ἡ Ἐκκλησία θὰ πρέπει νὰ λειτουργεῖ στὴν σύγχρονη εὐρωπαϊκὴ κοινωνία προφητικὰ καὶ νὰ διασαφίζει τὴν ἀλήθεια».
Ἡ εἰσήγηση τοῦ Σεβασμιωτάτου στὰ γερμανικά
