Μητροπολίτου Αὐστρίας καί Ἐξάρχου Οὑγγαρίας Ἀρσενίου

 

Ἡ γέννηση τοῦ Κυρίου μας Ιησοῦ Χριστοῦ ἀνέτειλε στόν κόσμο τό αἰώνιο φῶς τῆς παρουσίας Tου, τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ἡ ἐνανθρώπιση τοῦ Λόγου ἀποκαλύπτει τήν ἐν ἀφανείᾳ θριαμβευτική εἰσβολή τοῦ ἀκτίστου Θεοῦ στην Ἱστορία. Ἑνός Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος «θέλει» καί γίνεται ἄνθρωπος, «Ἑκὼν δέ τεχθεὶς ἐκ Κόρης»[1]. Τό μυστήριο τῆς ἐν χρόνῳ καί τόπῳ σαρκώσεως τοῦ Λόγου συνθέτει τήν Ἐκκλησία καί μᾶς χαρίζει τήν θεϊκή Υἱοθεσία. Ἡ μείξη με τόν Θεό γίνεται πλέον «τρίβος βατὴ»[2], ἀφοῦ «Ἶσος προῆλθε, τοῖς βροτοῖς ἑκουσίως»[3]. Τά πάντα γίνονται καινά, γεμάτα φῶς, διότι «Ἔσωσε λαόν, θαυματουργῶν Δεσπότης»[4]˙ ἀποκτοῦν νόημα ἀπό τήν μετοχή στήν ἐρχόμενη - ἀλλά ταυτόχρονα ἐν Χριστῷ παροῦσα - Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Δέν ντρέπεται, οὔτε διστάζει νά μᾶς ἀποκαλεῖ ἀδέλφια[5] Του, διότι Αὐτός ὁ Κύριος μετέχει «παραπλησίως τῶν αὐτῶν» [6] «καὶ σάρκα φορεῖ διὰ τὴν σάρκα͵ καὶ ψυχῇ νοερᾷ διὰ τὴν ἐμὴν ψυχὴν μίγνυται͵ τῷ ὁμοίῳ τὸ ὅμοιον ἀνακαθαίρων»[7].

 

Βιώνοντας τήν ἐκστατική, ὑπαρξιακή χαρά τῆς Μητρόπολης τῶν ἑορτῶν εἶναι ἀδύνατον κάποιος νά μή σταθεῖ στά πρόσωπα τά ὁποῖα περιγράφονται στήν Εὐαγγελική διήγηση. Ἡ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας μᾶς προβάλει ἰδιαιτέρως τήν Μαριάμ τῆς Ναζαρέτ, τήν Παναγία Θεοτόκο, ἡ ὁποία δανείζει σάρκα στόν Ἄσαρκο, γίνεται τό πρότυπο τοῦ ἐν Χριστῷ πιστοῦ καί ἀναδεικνύεται Μητέρα τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων. Τήν ὁμιλήσασα μέ τήν ὑπακοή τῆς σιωπῆς, στήν Θεία βούληση καί στήν ἐκπλήρωσή της.

Στίς γραμμές πού ἀκολουθοῦν θά ἐπιθυμούσαμε δι' ὀλίγων, νά σταθοῦμε σέ μία παρουσία τῶν Εὐαγγελικῶν διηγήσεων μεγαλειώδη ἐν τῇ ἀφανείᾳ της καί ἠχηρή ἐν τῇ σιωπῇ της. Πρόκειται γιά τόν Δίκαιο Ἰωσήφ, τόν μνήστορα τῆς Παρθένου Μαρίας. Θά σταθοῦμε ἰδιαιτέρως σέ τρία στοιχεῖα, τά ὁποῖα κατά κύριο λόγο χαρακτηρίζουν τήν προσωπικότητά του: τήν ἀμφιβολία, τήν ἀπόφαση καί τήν ἐν σιωπῇ διακονία.

Ὁ Ἰωσήφ διαβαίνει τήν ἱστορία τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ σιωπηλός. Εἶναι αὐτός, τοῦ ὁποίου οἱ συγγραφεῖς τῶν Εὐαγγελίων κοινοποιοῦν μέν τούς λογισμούς ἀλλά ποτέ τά λόγια του. Μέ ἑκούσια ὑπακοή παρακολουθεῖ τήν ἐξέλιξη τοῦ σχεδίου τῆς θείας οἰκονομίας καί ἐγκάρδια ὑπηρετεῖ τόν νεογέννητο Ἄγνωστο. Στοχάζεται καί ὑπηρετεῖ. Ὁ στοχασμός του ἀποδεικνύει ὄχι ἕναν ἄβουλο ἄνθρωπο, παραδομένο σέ μία ἀνεξέλεγκτη θεϊκή δύναμη, ἀλλά ἕνα ἐλεύθερο ὄν. Ὁ στοχασμός του, οἱ ἀμφιβολίες του μεταβάλλονται σέ διακαῆ πόθο διακονίας. Ὁ Ἰωσήφ μάχεται μέ τούς λογισμούς του, γεύεται τήν ὀδύνη τοῦ ἐγκλωβισμοῦ στή λογική καί στόν κοινωνικό καθωσπρεπισμό.

Στόν Δίκαιο, ὅμως, αὐτό ἄνθρωπο, πού συνδέει τίς δύο διαθῆκες, συντελεῖται ὁ κοσμοϊστορικῆς διάστασης διαχωρισμός μεταξύ Νόμου καί Χάριτος. Εἶναι αὐτός πού στό ὄνομα τῆς Ἀγάπης παραβαίνει τό Νόμο καί τή συνήθεια, τολμᾶ νά διχάσει τό ὑπαρξιακό καί κοινωνικό του οἰκοδόμημα γιά νά φανερώσει τήν ζωή, γενόμενος κατ’ αὐτόν τόν τρόπο γνήσιο τέκνο τοῦ Θεοῦ. Ἀποφασίζει καί «θέλει» νά προτάξει τήν καλοσύνη καί τήν ἀνοχή ἐπωμιζόμενος τό κόστος τοῦ δικοῦ του πιθανοῦ διασυρμοῦ, ἀφοῦ κατά τόν νόμο ἡ «μοιχευομένη» ὀφείλει νά πεθάνει[8]. Ὁ Ἰωσήφ, ὅμως, «ὁ ἀνὴρ αὐτῆς, δίκαιος ὢν καὶ μὴ θέλων αὐτὴν παραδειγματίσαι, ἐβουλήθη λάθρᾳ ἀπολῦσαι αὐτήν.»[9]

Εἶναι ἐκκωφαντικά ἀποκαλυπτικό τό γεγονός ὅτι τήν ἀπόφασή του αὐτή ἀκολουθεῖ ἀμέσως - σχεδόν ἀκαριαῖα - ὁ ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι φωτισμός του, πού τόν καλεῖ νά γίνει συμμέτοχος στό μυστήριο, «ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου κατ’ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ λέγων, Ἰωσὴφ υἱὸς Δαυίδ, μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαριάμ τὴν γυναῖκά σου, τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ πνεύματός ἐστίν ἁγίου».[10] Ἡ ἀγαπητική αὐτή ὑπέρβαση τοῦ Ἰωσήφ τοῦ ἀποκαλύπτει τό «χρόνοις αἰωνίοις σεσιγημένον» μυστήριον τῆς ἐνανθρωπήσεως.

Ὁ τρόπος τοῦ Ἰωσήφ εἶναι παραδειγματικός. Τολμᾶ νά ὑπερβεῖ τή νομική ἐπιταγή στιγματίζοντας, στό ὄνομα τῆς ἀγάπης τήν κοσμική προσωπική του ἀξιοπρέπεια, καί ἐκεῖ, στά ὅρια τοῦ νόμου, συναντᾶ τόν Θεό. Ὁ Ἰωσήφ εἰσάγεται στόν τρόπο τῆς Νέας Διαθήκης, τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, θέτοντας ὡς προτεραιότητα τήν Ἀγάπη, καί ἔτσι, ἐλεύθερος καθίσταται δοχεῖο τοῦ Ἁγ. Πνεύματος.

Ὁ ἀείμνηστος μεγάλος ποιμαντικός θεολόγος τοῦ προηγούμενου αἰώνα, ἀρχιμανδρίτης Κύριλλος Ἀργέντης, ἀναπτύσσοντας τήν ἐν Χριστῷ ἐλευθερία, φωτίζει ὑπ΄ αὐτό τό πρίσμα τήν παρουσία τοῦ προστάτου τῆς μητέρας τοῦ Θεοῦ. Ἔγραφε σχετικά: «Θά μπορούσαμε νά πούμε ὅτι ἐλευθερία εἶναι ἡ δημιουργική δράση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος «ἐν ἡμῖν», ἡ δική μας δημιουργική δράση καθίσταται δυνατή ἀπό τήν «ἐν ἡμῖν» κένωση τοῦ Ἁγ. Πνεύματος». [11] Ἐλεύθερος ὁ μνήστωρ ἀπό κάθε αὐτοδικαιωτικό νομικό περίβλημα ὑπομένει γιά χάρη τοῦ Κυρίου τόν ὀνειδισμό[12] καί συνδιακονεῖ μέ τήν Παρθένο Μαρία τόν Αἰώνιο, ἔμπλεως Πνεύματος Ἁγίου.

Ὁ τρόπος τοῦ Ἰωσήφ ἀναδεικνύει τή βαθειά Χριστιανική πεποίθηση ὅτι ὁ Κύριος μας εἶναι ὁ Θεός τῆς ἔκπληξης καί ὄχι ὁ ἐλεγκτής μιᾶς πλήρως θεσμοθετημένης, συντεταγμένης θρησκευτικότητας. Ἡ δικαιοσύνη Του ἔγκειται ἀκριβῶς στήν ὑπέρβαση τοῦ νόμου, τήν πλήρωσή του ἀπό τή δύναμη τῆς ἀγάπης, κατά τόν λόγο τοῦ Κυρίου «μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι».[13] Ὁ Ἰωσήφ δικαιώνεται στήν πάλη μέ τόν ἐγκλωβισμό στήν ἀτομικότητα, στό ἄνοιγμα τῆς συνάντησης μέ τόν Ζωντανό Θεό. Ἡ στάση τοῦ Ἰωσήφ βεβαιώνει πώς ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται σέ αὐτούς πού εἶναι ἕτοιμοι νά ἀποδεχθοῦν ἄνευ ὅρων τήν ἀποκάλυψη, τό ξένο, τό ἀλλότριον κατά τόν τύπο τῆς πορείας πρός Ἐμμαούς.[14]

Τό ἐν σιωπῇ ταξίδι τοῦ Δικαίου Ἰωσήφ ἀπό τήν ταραχή τῶν λογισμῶν στήν διά τῆς ἔμπρακτης ἀγάπης ὑπέρβαση τῆς νομικῆς ἐπιβεβαίωσης τόν ὁδηγεῖ στή ζωή τῆς Θείας ἀποκάλυψης. Ἡ σιωπή του δέν δείχνει ἕναν κενό καί σαστισμένο δούλο. Ἀπεναντίας εἶναι μία σιωπή δυναμική πού ἀρμόζει σ’ ἕναν σοφό, «ἔστι σιωπῶν, οὐ γὰρ ἔχει ἀπόκρισιν, καὶ ἔστι σιωπῶν εἰδὼς καιρόν.»[15] Τόν καθιστᾶ πρότυπο κάθε πιστοῦ, ὁ ὁποῖος δέν ὑποτάσσει ἄκοπα τήν σκέψη καί τή θέλησή του στό ἄγνωστο ἀλλά τήν ἐμπιστεύεται δυναμικά στόν Κύριο, ἀπαλλασσόμενος ἀπό τήν ἐγωτική φθορά. Πεθαίνει γιά τόν νόμο ὁ Ἰωσήφ καί ἀναγεννᾶται στήν Χάρη. Σταυρώνει τήν ἐνοχική ἀντίληψη τῆς θνησιγενοῦς θρησκείας, καί ὡς υἱός πλέον τοῦ Θεοῦ ἀνοίγεται στή σχέση μέ τόν Ἄκτιστο. [16]

Ἕνα σύγχρονο κείμενο τῆς ἀσκητικῆς γραμματείας, στιχούμενο στήν νοητή Ἰωσήφεια γραμμή ἀναφέρει τά ἑξῆς: «Πεθαίνοντας γιά μᾶς ὁ Θεός μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπό τή δουλεία τοῦ νόμου, ἀλλά ἐμεῖς δημιουργοῦμε νόμους καί ὑποδουλώνουμε τούς ἑαυτούς μας στούς νόμους αὐτούς. Ὅταν γινόμαστε δούλοι τῶν νόμων καί τούς ἐκπληρώνουμε, ὑπερηφανευόμαστε γι’ αὐτό, ἀντίθετα, ὅταν δέν τούς ἐκπληρώνουμε βασανιζόμαστε καί δέν νιώθουμε εὐχαριστημένοι. Οὕτε τό ἕνα χρειάζεται, οὕτε τό ἄλλο. Πρέπει νά κάνουμε ὅ,τι μποροῦμε καί νά ἀφήνουμε τά ὑπόλοιπα στόν Θεό.»[17]

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, φέτος τά Χριστούγεννα ἀς ἐμπνευστοῦμε ἀπό τήν παρουσία τοῦ Δικαίου Ἰωσήφ καί ἀς συμβαδίσουμε μέ αὐτόν καθένας ἀπό ἐμᾶς μέ τήν μοναδικά ἀνεπανάληπτη προσωπικότητά του πρός τό σπήλαιο τοῦ Μυστηρίου τῆς Βηθλεέμ. Ἡ δημιουργική σιωπή πού γνωρίζει νά παλεύει μέ κάθε ὁρατό καί ἀόρατο ἐχθρό, πού τολμᾶ νά ἀμφισβητεῖ κάθε προσωπική, λογική καί αὐτάρκη ἀσφάλεια, ἡ ἀναζήτηση τῆς πληρότητας τοῦ Πνεύματος μέσα ἀπό τήν ἀποδοχή τῆς βουλῆς τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ὑποστασιοποιεῖται στήν ἐν Χριστῷ κοινότητα τῶν ἀδελφῶν, τήν Ἁγία Tου Ἐκκλησία, εὔχομαι νά γίνουν οἱ τρόποι ψαύσης τῆς σαρκωμένης ἀλήθειας, ἡ ὁποία θά μᾶς λυτρώσει ἀπό τό ζοφερό σκοτάδι τοῦ βυθοῦ τῆς φθορᾶς καί τοῦ Θανάτου.

«Ἔθνη τὰ πρόσθεν, τῇ φθορᾷ βεβυσμένα ὄλεθρον ἄρδην, δυσμενοῦς πεφευγότα ὑψοῦτε χεῖρας, σὺν κρότοις ἐφυμνίοις μόνον σέβοντα, Χριστὸν ὡς εὐεργέτην ἐν τοῖς καθ᾿ ἡμᾶς, συμπαθῶς ἀφιγμένον».[18]

 

Ὑποσημειώσεις


[1]Ὡδή α΄, Κανών Ἰαμβικός Ἰωάννου Μοναχοῦ, Εἰρμός «Ἔσωσε λαόν, θαυματουργῶν Δεσπότης, Ὑγρὸν θαλάσσης, κῦμα χερσώσας πάλαι. Ἑκὼν δὲ τεχθεὶς ἐκ Κόρης, τρίβον βατὴν Πόλου τίθησιν ἡμῖν· ὃν κατ᾿ οὐσίαν Ἶσόν τε Πατρί, καὶ βροτοῖς δοξάζομεν». Μηναῖο Δεκεμβρίου, Ἀποστολική Διακονία, ἐν Ἀθήναις 1975, σελ. 206.

[2] Μηναῖο Δεκεμβρίου, Ὅπ. ἀν., σελ.206.

[3] Ὡδή δ΄, Κανών Ἰαμβικός Ἰωάννου Μοναχοῦ, «Ἶσος προῆλθες, τοῖς βροτοῖς ἑκουσίως Ὕψιστε σάρκα, προσλαβὼν ἐκ Παρθένου Ἰὸν καθάραι, τῆς δρακοντείας κάρας Ἄγων ἅπαντας, πρὸς σέλας ζωηφόρον Θεὸς πεφυκώς, ἐκπυλῶν ἀνηλίων.» Μηναῖο Δεκεμβρίου, Ὅπ. ἀν., σελ.207.

[4] Ὡδή α΄, Κανών Ἰαμβικός Ἰωάννου Μοναχοῦ, Εἰρμός «Ἔσωσε λαόν, θαυματουργῶν Δεσπότης». Μηναῖο Δεκεμβρίου,Ὅπ. ἀν., σελ.207

[5] Ἑβρ. 2,12. «οὐκ ἐπαισχύνεται ἀδελφούς αὐτούς καλεῖν, λέγων ἀπαγγελῶ τό ὅνομά σου τοῖς ἀδελφοῖς μου ἐν μέσῳ ἐκκλησίας ὑμνήσω σέ».

[6] Ἑβρ. 2,14.

[7] Ἁγ. Γρηγορίου Θεολόγου, Λόγος ΛΗ´: Εἰς τὰ Θεοφάνια, εἴγουν Γενέθλια τοῦ Σωτῆρος, PG 36, 325, 26.

[8]Λευιτ. 20,10. Δευτ. 22,22-24.

[9]Ματθ. 1,19

[10]Ματθ. 1,20.

[11] Archim. Cyrille Argenti, N´est pas peur, Éditions du Cerf et Sel de la Terre, Paris 2002, σελ. 117.

[12] Ψαλμ. 69,7.

[13] Ματθ. 5,17.

[14] Ὁ Κύριος ἀποκαλύπτεται στήν κλάση τοῦ ἄρτου ἐξαιτίας τῆς ἐπίμονης προτροπῆς τῶν ἀποστόλων πρός τόν Κύριο νά μείνει κοντά τους . τοῦ καί ἀνοίγεται στό ὅλως ξένο μυστήριο. Ἶδε "Contacts" revue française de l' orthodoxie, La séduction de l'idolâtrie et l'avènement d'une Église sans mission par Athanase Papathanassiou, σελ. 276.

[15]Σοφ. Σειρ. 20,6.

[16] «καὶ ἀπαλλάξῃ τούτους, ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας», Ἑβρ. 2,15.

[17] Ἀρχιμ. Ζαχαρία Ζαχάρου, Πλατυσμός τῆς Καρδίας, ἐκδ. Ἱ. Μ. Τιμίου Προδρόμου, Ἔσσεξ Ἀγγλίας, 2012, σελ. 274.

[18] Ὡδή ΄δ, Κανών Ἰαμβικός Ἰωάννου Μοναχοῦ, Μηναῖο Δεκεμβρίου, Ὅπ. ἀν., σελ. 207.

Previous MonthNext Month
Μάρτιος 2024
Δευ Τρι Τετ Πεμ Παρ Σαβ Κυρ
17
Ημερομηνία : 17/3/2024

Ἐπὶ τὰς πηγάς /
Zu den Quellen


17. März 2024: Sonntag des Käseverzichts

Schriftlesungsarchiv

Previous MonthNext Month
Μάρτιος 2024
Δευ Τρι Τετ Πεμ Παρ Σαβ Κυρ
1
Ημερομηνία : 1/3/2024
2
3
4
5
6
Ημερομηνία : 6/3/2024
7
8
Ημερομηνία : 8/3/2024
9
10
18
Ημερομηνία : 18/3/2024
19
Ημερομηνία : 19/3/2024
20
Ημερομηνία : 20/3/2024
21
Ημερομηνία : 21/3/2024
22
Ημερομηνία : 22/3/2024
27
Ημερομηνία : 27/3/2024
28
Ημερομηνία : 28/3/2024
29
Ημερομηνία : 29/3/2024

Ἡ συμβολή σας


Μέ τήν ἱστορική γιά τόν Ἑλληνισμό στήν Αὐστρία σημασία καί τή πλούσια δραστηριότητα στό φιλαν-θρωπικό, ἀνθρωπιστικό καί πολιτιστικό ἐπίπεδο, ἡ Μη- τρόπολη Αὐστρίας στρέφε- ται σέ ἐσᾶς ἀναζητώντας ἐνίσχυση στό ἔργο της. 

Ἐνημερωθεῖτε!

Ὁ Θεός νά σᾶς εὐλογεῖ

Legetøj og BørnetøjTurtle