Ἰωάννης Φουντούλης: Τὰ Ἅγια Θεοφάνεια (6 Ἰανουαρίου)

216664478.jpg

Τὸ θέμα τῆς ἑορτῆς

Θέμα τῆς ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων ἢ  Ἐπιφανείων εἶναι ἡ Βάπτισις τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὑπὸ τοῦ Τιμίου Προδρόμου καὶ ἡ κατ' αὐτὴν θεοφάνεια (φωνὴ τοῦ Πατρὸς περὶ τοῦ Υἱοῦ, κάθοδος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐν εἴδη περιστερᾶς). Ὁ Τίμιος Πρόδρομος ἤρξατο τοῦ ἔργου του τὸ φθινόπωρον τοῦ 26 (779 ἀπὸ κτίσεως Ρώμης), διήρκησε δὲ τοῦτο ὁλίγους μῆνας. Τὸν χειμώνα μεταξὺ 26 καὶ 27, ἴσως ἀρχὰς Ἰανουαρίου, ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς νὰ βαπτισθῇ ὑπ' αὐτοῦ εἰς τὸν Ἰορδάνην. Τὰ περὶ τοῦ γεγονότος τούτου, βλ. εἰς Ματθ. γ΄, Μαρκ. α΄, Λουκ. γ΄, Ἰω. α΄. Τὸ κήρυγμα τοῦ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου καὶ ἡ Βάπτισις τοῦ Κυρίου εἶχον ὡς τόπον τὸ κάτω μέρος τοῦ Ἰορδάνου, ἔναντι τῆς Ἱεριχοῦς. Συγκεκριμένως ὁ Ἰωάννης εἶχεν ἐγκατασταθῆ εἰς τὴν ἔρημον τοῦ Ἰούδα, τῆς Ἱεριχοῦς καὶ τῆς Νεκρᾶς Θαλάσσης.

Κατὰ τὸ Ματθ. γ΄ 13-14, ὁ Ἰωάννης ἐγνώρισε τὸν Ἰησοῦν καὶ τὴν ἀποστολήν του ἀπὸ τὴν στιγμὴ τῆς ἐλεύσεώς του διὰ νὰ τὸν βαπτίσῃ. Κατὰ τὸ Ἰω. α΄ 33-34, τὸν ἀνεγνώρισεν ὑπὸ τὸ σημεῖον τῆς καθόδου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ ἱ. Χρυσόστομος, ὁ ἱ. Αὐγουστῖνος καὶ ἄλλοι μετ' αὐτοὺς ἐκκλησιαστικοὶ συγγραφεῖς προέβαλον διαφόρους λύσεις (πρβλ. D. Buzy, St Baptiste, Paris 1922, σ. 191-195). Πιθανώτατα, τὸ «οὐκ ἤδειν αὐτὸν» δὲν ἀναφέρεται εἰς τὴν ἄμεσον πρὸ τῆς αἰτήσεως τοῦ Ἰησοῦ, ὅπως βαπτισθῇ, στιγμήν, ἀλλὰ εἰς τὸν προηγηθέντα τῆς ἀποκαλύψεως χρόνον. Εἰς τὸν Ἰωάννην ὅτε ἤρχιζε τὸ ἔργον του ἀπεκαλύφθη ὁ μέλλον νὰ βαπτίζῃ ἐν Πνεύματι καὶ πρὸς ἐπιβεβαίωσιν τοῦ ἐδόθη σημεῖον τῆς κατερχόμενης περιστερᾶς. Οὕτω, δύναται νὰ τύχουν σοβαροῦ συμβισβασμοῦ τὰ ὑπὸ τὸν δύο ἐυαγγελιστῶν δεδομένα. Ὅλαι αἱ ὄψεις τοῦ νοήματος τὸ ὁποῖον εἶχεν ἡ προσέλευσις τοῦ ἀναμαρτήτου Ἰησοῦ εἰς τὸ βάπτισμα τοῦ Ἰωάννου, δὲν εἶναι εὔκολον νὰ τύχουν βασίμου καὶ βεβαίας ἑρμηνείας. Ἡ οὐσία τῆς ἐνεργείας ταύτης τοῦ Σωτῆρος εἶναι πάντως ἠ ταπείνωσις αὐτοῦ καὶ ἡ ὑποδήλωσις ὅτι εἶχεν ἔλθη εἰς τὸν κόσμον διὰ νὰ ἀντιπροσωπεύσῃ καὶ ἐξιλεώσῃ ὅλον τὸ ἀνθρώπινον γένος.

Λειτουργικά

 Τὰ Θεοφάνεια εἶναι ἡ ἀρχαιοτέρα μετὰ ἀπὸ τὸ Πάσχα μεγάλη δεσποτικὴ ἑορτή, ἑορταζομένη ὑπὸ συμπάσης τῆς χριστιανικῆς Ἐκκλησίας τὴν 6ην Ἰανουαρίου.

Ἡ πρώτη περὶ αὐτῆς μαρτυρία παρέχεται ὑπὸ Κλήμεντος τοῦ Ἀλεξανδρέως († περὶ τὸ 215). Κατ' αὐτήν, τὴν 6ην Ἰανουαρίου οἱ ὀπαδοὶ τοῦ γνωστικοῦ Βασιλείδου ἑώρταζον τὸ βάπτισμα τοῦ Κυρίου, κατὰ τὸ ὁποῖον, κατ' αὐτούς, ἡ θεότης ἐνεσαρκώθη ἐν τῷ Χριστῷ. Κατὰ τὴν ἡμέραν ταύτην ἐν Αἰγύπτῳ καὶ Ἀραβίᾳ οἱ ἐθνικοὶ ἑώρταζον τὸ χειμερινὴν ἡλιοστάσιον (τὸ ὁποῖον κατὰ τοὺς ἀρχαίους ὑπολογισμοὺς συνέπιπτε πρὸς τὴν 6ην Ἰανουαρίου) καὶ τὴν ἐκεῖθεν ἀρχομένην διὰ τῆς αὐξήσεως τῆς ἡμέρας νίκην τοῦ φωτὸς κατὰ τοῦ σκότους. Εἰς ἀντικατάστασιν καὶ ἐκχριστιανισμὸν τῆς ἑορτῆς ταύτης ἀπέβλεπον προφανῶς καὶ οἱ ὀπαδοὶ τοῦ Βασιλείδου, ὡς καὶ ὁλίγον βραδύτερον ἡ χριστιανικὴ Ἐκκλησία. Ἐν Ρώμῃ ἡ αὐτὴ ἑορτὴ τοῦ χειμερινοῦ ἡλιοστασίου καὶ τῆς γεννήσεως τοῦ ἀηττήτου ἡλίου (Natalis Solis Invicti ἢ ἁπλῶς Natalis Invicti), ὑπολογιζομένη κατὰ τὰ νεώτερα καὶ ἀκριβέστερα ἀστρονομικὰ δεδομένα, ἑωρτάζετο τὴν 25ην Δεκεμβρίου. Σχεδὸν ταὐτοχρόνως ἐν τῇ Ἀνατολῇ καὶ τῇ Δύσει ἐγένετο ἡ ἀντικατάστασις τῶν δύο τούτων εἰδωλολατρικῶν ἑορτῶν διὰ νέας χριστιανικῆς, ἐχούσης παραπλήσιον πρὸς ἐκείνην περιεχόμενον καὶ ἀναφερομένη εἰς τὴν ἐν τῷ κόσμῷ γέννησιν καὶ ἐπιφάνεια τοῦ ἡλίου τῆς δικαιοσύνης (Μαλ. δ΄ 2) καὶ τοῦ ἀληινοῦ φωτὸς τοῦ κόσμου (Ἰω. α΄ 9, η΄ 12).

Κατ' ἄλλην ἐκδοχήν, ἡ σύστασης τῆς ἑορτῆς ταύτης κατὰ τὰς ἀνωτέρω ρηθείσας ἡμερομηνίας δὲν ἐξηρτᾶτο ἐκ τοῦ ἡλιοστασίου τοῦ χειμῶνος καὶ τῆς ἑορτῆς τοῦ ἀνικήτου ἡλίου, ἀλλὰ ἐκ τῆς ἡμέρας τοῦ θανάτου τοῦ Κυρίου. Οὗτος ὑπελογίζετο ὅτι ἔλαβε χώραν τὴν 25ην Μαρτίου. Ὁ Κύριος ὡς τέλειος ἄνθρωπος, ἔπρεπε, κατὰ τὰς ἀντιλήψεις τῆς ἐποχῆς, νὰ συλληφθῇ κατὰ τὴν ἡμέραν ταύτην διὰ νὰ συμπληρώσῃ τέλειον ἀριθμὸν ἐτῶν ἐπιγείου ζωῆς. Ἡ 25 Μαρτίου ἐξ ἄλλου ἐθεωρεῖτο ὡς ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου καὶ ὡς ἐκ τούτου ἡ πλέον ἐνδεδειγμένη διὰ τὴν σάρκωσιν τοῦ νέου Ἀδὰμ πρὸς ἀναδημιουργίαν τῆς κτίσεως. Ἐκτ τούτου ὡς ἡμέρα γεννήσεως αὐτοῦ ἐθεωρεῖτο ἡ 25η Δεκεμβρίου, κατὰ τὴν ὁποίαν ἀκριβῶς ἐν Ρώμῃ ἤρχισεν τὸ πρῶτον νὰ ἑορτάζεται ἡ ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων. Καθ' ὅμοιον τρόπον ἐν Ἀνατολῇ ὡς ἡμέρα τοῦ Θανάτου καὶ ἑπομένως καὶ τῆς συλλήψεως τοῦ Κυρίου ὑπελογίζετο κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Σωζομένου (Ἐκκλ. Ἱστορ. VIII, 18), ὑπό τινων Μοντανιστῶν τοὐλάχιστον, ἡ 6η Ἀπριλίου. Κατ' ἀναλογίαν ἔπρεπε νὰ θεωρῆται ὡς ἡμέρα τῆς γεννήσεώς του ἡ 6η Ἰανουαρίου, καθ' ἣ πράγματι ἐν τῇ Ἀνατολῇ καθιερώθη ἡ ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων.

Ὅπως ὅμως καὶ ἂν ἔχῃ τὸ πρᾶγμα ἡ ἑορτὴ αὕτη ἑωρτάζετο ἐν τῇ Ἀνατολῇ τὴν 6ην Ἰανουρίου καὶ προετιμᾶτο πρὸς τὸν χαρακτηρισμὸν ταύτης ὁ ὅρος «Ἐπιφάν(ε)ια» (πρβλ. Τίτ. β΄ 11: «Ἐπεφάνη ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις» καὶ β΄ 13: «καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ»), διὰ τοῦ ὁποίου ἐδηλοῦτο ἐν τῷ ἑλληνορωμαϊκῷ κόσμῳ τὸ μὲν ἡ μεταξὺ ἀνθρώπων ἐμφάνισις τῆς θεότητος, τὸ δὲ ἡ συναφὴς ἔννοια τῆς ἐλεύσεως τοῦ αὐτοκράτορος, εἴτε ἀναβιβαζομένου εἰς τὸν θρόνον εἴτε εἰσερχομένου θριαμβευτικῶς εἰς πόλιν τινα. Ὡσαύτως ἐχρησιμοποιεῖτο καὶ ὁ ἀρχαῖος ὅρος «Θεοφάν(ε)ια» κατὰ τὸ βιβλικὸν «Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί» (Α΄ Τιμ. γ΄ 16). Ἐξ ἀντιδράσεως πρὸς τὰς ἀρειανικὰς περὶ τῆς θεότητος τοῦ Χριστοῦ κακοδοξίας, ἡ ἑορτὴ ταχέως ἐπεκράτησεν εἰς τὴν Ἀνατολὴν καὶ ἐκεῖθεν διεδόθη καὶ εἰς τὴν Δύσιν. Ἤδη περὶ τὸ ἔτος 360 ἐν Γαλατίᾳ κατεριθμεῖτο μεταξὺ τῶν μεγαλυτέρων  χριστιανικῶν ἑορτῶν (Ἀμμιανοῦ Μαρκελλίνου, Rerum Gestarum XX, 2, 5). Κατὰ τὴν μαρτυρίαν τῆς Αἰθερίας (Itinerarium 25) περὶ τὸ τέλος τοῦ Δ΄ αἰῶνος ἡ ἑορτὴ ἤγετο λαμπρῶς ἐν Βηθλεὲμ καὶ Ἱεροσολύμοις καὶ ὁ ἑορτασμὸς παρατείνετο ἐπὶ ὀκτὼ ἡμέρας. Ἡ τελετουργικὴ πρᾶξις τῆς Μητρὸς τῶν Ἐκκλησιῶν ἐπέδραμε τόσον ἐν τῇ Ἀνατολῇ ὅσον καὶ ἐν τῇ Δύσει πρὸς διαμόρφωσιν τοῦ λειτουργικοῦ τυπικοῦ τῆς ἑορτῆς. Τόσον ἡ ἐκλογὴ τῶν ἁγιογραφικῶν ἀναγνωσμάτων, ὅσον καὶ ἡ ὑμνολογία τῆς ἑορτῆς καὶ αὐτὴ ἡ ἀκολουθία τοῦ μεγάλου ἁγιασμοῦ, ἡ ἐνωρὶς πρὸς τὴν ἑορτὴν συνδεθεῖσα, ἔχουν τὴν ἀρχήν των ἐκ τῆς παλαιστινῆς λειτουργικῆς πράξεως.

Ἡ οὕτω γεννηθεῖσα καὶ διαμορφωθεῖσα ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων δὲν εἶχε εἰς ἅπαντα τὸν χριστιανικὸν κόσμον ἐξ ἀρχῆς τὸ αὐτὸ ἑορτολογικὸν περιεχόμενον. Οὕτως ἐν Ἱεροσολύμοις ἑώρταζον κατ' αὐτὴν τὴν γέννησιν τοῦ Κυρίου μετὰ τῆς προσκυνήσεως τῶν ποιμένων καὶ τῶν μάγων. Ἐν Αἰγύπτῳ μετὰ τῆς γεννήσεως συνεωρτάζετο καὶ τὸ ἐν Ἰορδάνῃ βάπτισμα, ἐνῷ ἐν Κύπρῳ κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ἁγίου Ἐπιφανίου (Κατὰ αἱρέσεων II, 1) προσετίθετο καὶ ὁ ἑορτασμὸς τοῦ ἐν Κανᾷ γάμου, τοῦ πρώτου θαύματος τοῦ Χριστοῦ, διὰ τοῦ ὁποίου «ἐφανέρωσε τὴν δόξαν αὐτοῦ καὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ» (Ἰω. β΄ 1-11). Πιθανὸν καὶ τὰ τρία γεγονότα συνεωρτάζοντο ἐξ ἀρχῆς ὡς τὰ τρία πρῶτα σημεῖα τῆς ἐπιφανείας τοῦ Κυρίου, ἴσως ὅμως καὶ νὰ πρόκειται περὶ διαφόρων κατὰ τόπους λειτουργικῶν παραδόσεων συγκερασθεισῶν βραδύτερον εἰς κοινὴν ἑορτήν.

Ὅτε περὶ τὰ μέσα τοῦ Δ΄ αἰῶνος διεδόθη ἡ ἑορτὴ καὶ εἰς τὴν Ρώμην εὗρεν ἤδη ὑφισταμένην τὴν ἑτέραν αὐτῆς ἑορτὴν τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου (25 Δεκεμβρίου). Τὸ ἑορτολογικὸν θέμα τῆς ἑορτῆς τῆς 6ης Ἰανουαρίου περιωρίσθη τότε ἐκεῖ εἰς τὴν προσκύνησιν τῶν μάγων, ἤτοι τὴν ἐμφάνισιν τοῦ Χριστοῦ εἰς τὰ ἔθνη, τῶν ὁποίων οἱ μάγοι ὑπῆρξαν αἱ ἀπαρχαί, χωρὶς νὰ παύσῃ νὰ ὑφίσταται ἐν τῇ ἀκολουθία τῆ ἡμέρας, ὡς καὶ τῆς 13ης Ἰανουαρίου καὶ τῆς Δευτέρας Κυριακῆς μετὰ τὰ Θεοφάνεια, καὶ ἡ ἀνάμνησις τοῦ βαπτίσματος τῶν ἐν Κανᾷ γάμων. Ἀνάλογόν τι συνέβη καὶ ἐν τῇ Ἀνατολῇ μετὰ τὴν κατὰ τὰ τέλη τοῦ Δ΄ αἰῶνος διάδοσιν τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων. Ἡ ἑορτὴ τῆς 6ης Ἰανουαρίου περιωρίσθη εἰς μόνην τὴν ἀνάμνησιν τοῦ βαπτίσματος τοῦ Κυρίου, πρὸς τὸ ὁποῖον ἐνωρὶς συνεδέθη καὶ τὸ βάπτισμα τῶν κατηχουμένων - τὸ «φώτισμα» -, ἐξ οὗ καὶ ἡ ἑορτὴ προσέλαβεκαὶ τὸ τρίτον ὄνομα αὐτῆς: «Τὰ Φῶτα» ἢ «Τὰ ἅγια Φῶτα» (πρβλ. Γρηγορίου Ναζιανζηνοῦ, Λόγος ΛΘ΄ εἰς τὰ ἅγια Φῶτα, PG 36, 336 Α-Β). Ἐξ αὐτοῦ ἕλκει τὴν καταγωγὴν ἡ ἀκολουθία τοῦ μεγαλου ἁγιασμοῦ τῶν Θεοφανείων, ἡ εἰς ἀνάμνησιν τοῦ βαπτίσματος τοῦ Κυρίου τελουμένη κατ' ἀρχὰς κατὰ τὴν νύκτα τῆς 5-6 ἰανουαρίου, βραδύτερον δὲ δίς, τὴν παραομνὴν καὶ τὴν ἡμέραν τῆς ἑορτῆς. Ὁ Μέγας Βασίλειος (Ὁμιλία εἰς τὴν ἁγίαν τοῦ Χριστοῦ Γέννησιν, PG 31, 1473Α) καὶ ὁ Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνὸς (Λόγος εἰς τὰ Θεοφάνεια εἴτουν Γενέθλια τοῦ Σωτῆρος, PG 36, 313C) ἐχρησιμοποίουν πρὸς δήλωσιν τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων τὸν ὅρον «Θεοφάνεια», ἐνῷ τὸν ἕτερον ὅρον «Ἐπιφάνει» ἐπεφύλασσον διὰ μόνην τὴν ἑορτὴν τῶν Φώτων. Τοῦτο ὅμως δὲν ἔτυχε γενικῆς ἐπιδοκιμασίας καὶ τελικῶς Θεοφάνεια, Ἐπιφάνεια καὶ Φῶτα ἐκαλεῖτο μόνον ἡ ἑορτὴ τῆς 6ης Ἰανουαρίου.

Μόνον ἡ Ἀρμενικὴ Ἐκκλησία διετήρησε μέχρι σήμερον τὸν παλαιὸν συνεορτασμὸν κατὰ τὴν ἡμέραν τῶν Θεοφανείων τῆς Γεννήσεως καὶ τοῦ Βαπτίσματος τοῦ Κυρίου, μὴ υἱοθετήσασα τὴν ἑορτὴν τῆς 25ης Δεκεμβρίου.

Ἐν τῷ βυζαντινῷ λειτουργικῷ τύπῳ ἡ ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων ἐξαίρεται ἀφ΄ ἑνὸς μὲν διὰ τῆς ρηθείσης ἀκολουθίας τοῦ μεγάλου ἁγιασμοῦ, ἀφ' ἑτέλρου δὲ διὰ τῆς πλουσιωτάτης σχετικῆς ὑμνογραφίας. Τῆς ἑορτῆς προηγεῖται ἡ Κυριακῆ «πρὸ τῶν Φώτων» καὶ τέσσαρες ἡμέραι προεορτίων (2-5 Ἰανουαρίου). Εἰς τὰ ἀπόδειπνα τῶν ἡμερῶν τούτων ψάλλονται προεόρτιοι κανόνες προσόμοιοι τῶς τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος, διὰ τῶν ὁποίων παραλληλίζεται ἡ ἑορτὴ αὕτη πρὸς τὴν τοῦ Πάσχα. Τὴν παραμονὴ ψάλλονται εἰδικαὶ μεγάλαι ὧραι καὶ μέγας ἑσπερινὸς μετὰ 13 παλαιοδιαθηκικῶν καὶ δύο καινοδιαθηκικῶν ἀναγνωσμάτων, καὶ τοῦτον ἀκολουθεῖ ἡ θεία λειτουργία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, καὶ ὁ μέγας ἁγιασμός. Κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς ψάλονται ἐκτὸς τῶν ἄλλων τροπαρίων καὶ δύο κανόνες, εἷς «πεζὸς» τοῦ β΄ ἤχου  «Βυθοῦ ἀνεκάλυψε πυθμένα» ποίημα τοῦ «κυρίου Κοσμᾶ» καὶ ἕτερος ἰαμβικὸς τοῦ αὐτοῦ ἤχου «Στίβει θαλάσσης κυματούμενον σάλον» Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. Τὴν ἑορτὴν ἀκολουθοῦν ἡ Σύναξις τοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου (7 Ἰανουαρίου) καὶ ἕτεραι ἑπτὰ μεθέορτοι ἡμέραι, κατὰ τὴν τελευταίαν τῶν ὁποίων (14ην Ἰανουαρίου) ἀποδίδεται ἡ ἑορτή, ψαλλομένς ἁπάσης τῆς ἑορταστικῆς ἀκολουθίας τῆς 6ης Ἰανουαρίου πλὴν τῆς λιτῆς καὶ τῶν ἀναγνωσμάτων, κατὰ τὸ Τυπικόν, ὡς καὶ ἡ ἐν αὐταῖς περιλαμβανομένη «Κυριακὴ μετὰ τὰ Φῶτα». Οὕτως ἡ περίοδος τῆς ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων προσλαμβάνει ἔντονον ἑορταστικὸν χρῶμα, παρόμοιον πρὸς τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων, ἕν τινι δὲ μέτρῳ καὶ τοῦ Πάσχα.

Βιβλιογραφία 

 L. Duchesne, Origenes de culte crétien, Paris 1909. B. Botte, Les origines de la Noel et de l´ Epifanie, Louvain-Mont-César 1932. G. Lefebre, L´ année liturgique, ἐν R. Agrain, Liturgia, Paris 1947. A. Baumstark, Liturgie Comparée, Chevetogne 1953. M. Righetti, Manuele di Storia Liturgica, II, Milano 1955. J. Lemarié, La manifestasion du drier Palestino-Georgien du Sinaiticus 34, Subsidia Hagiographica 30, Bruxelles 1958. La Maison-Dieu 59, (Avent, Noel, Epiphanie), Paris 1959. P. Jounel, Le temps de Noel, ἐν A. G. Martimort, L´ Eglise en prière, Introdution à la Liturgie, Paris 1961. Π. Τρεμπέλα, Λειτουργικοὶ τύποι Αἰγύπτου καὶ Ἀνατολῆς, Ἀθῆναι 1961.

 

 

Πηγή: Ἰωάννου Φουντούλη, «Θεοφάνεια», ΘΗΕ 6 (1965) 359-363.

Εἰκόνα: Ἡ Βάπτισης, Γεωργίου Κόρδη ἐν τῷ Ἱερῷ Ναῷ Φανερωμένης Βουλιαγμένης

Ἐπιμέλεια: Ἐμμανουὴλ Δρυλεράκης γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Αὐστρίας

Δευ Τρι Τετ Πεμ Παρ Σαβ Κυρ
1
Ημερομηνία : 1/5/2024
2
Ημερομηνία : 2/5/2024
3
Ημερομηνία : 3/5/2024
4
Ημερομηνία : 4/5/2024
5
Ημερομηνία : 5/5/2024

Ἐπὶ τὰς πηγάς /
Zu den Quellen


28. April 2024: Palmsonntag

Schriftlesungsarchiv

Δευ Τρι Τετ Πεμ Παρ Σαβ Κυρ
1
Ημερομηνία : 1/5/2024
3
Ημερομηνία : 3/5/2024
4
Ημερομηνία : 4/5/2024

Ἡ συμβολή σας


Μέ τήν ἱστορική γιά τόν Ἑλληνισμό στήν Αὐστρία σημασία καί τή πλούσια δραστηριότητα στό φιλαν-θρωπικό, ἀνθρωπιστικό καί πολιτιστικό ἐπίπεδο, ἡ Μη- τρόπολη Αὐστρίας στρέφε- ται σέ ἐσᾶς ἀναζητώντας ἐνίσχυση στό ἔργο της. 

Ἐνημερωθεῖτε!

Ὁ Θεός νά σᾶς εὐλογεῖ

Salzburg

Δεν υπάρχει προσεχές εκδήλωση

Graz

Δεν υπάρχει προσεχές εκδήλωση

Mattighofen

Δεν υπάρχει προσεχές εκδήλωση

St. Andrä am Zicksee

Δεν υπάρχει προσεχές εκδήλωση
Legetøj og BørnetøjTurtle