Θεόδωρος ὁ Στρατηλάτης (Φεβρουαρίου 8)

Ὁ μεγαλομάρτυς Θεοόδωρος ὁ Στρατηλάτης ἦν εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Λικινίου (307-323) ἐξ Εὐχαΐτων καταγόμενος ἐν Ἡρακλείᾳ τοῦ Πόντου διαμένων. Στρατιωτικὸς ἔνδοξος, ὡραῖος τὴν παράστασιν, εἵλκυεν εἰς φιλίνα τοὺς πάντας καὶ διὰ τῆς λαμπρότητος τοῦ λόγου ἐσαγήνευε τοὺς ἀκούντας. Περὶ αὐτοῦ ἤκουσεν ὁ Λικίνιος, ἐν Νικομηδείᾳ διατρίβων, ὅτι τὰ τῶν χριστιανῶν φρονεῖ καὶ τὰ εἴδωλα βδέλυττεται καὶ ἀπέστειλεν εἰς Ἡράκλειαν ἀνωτέρους ἀξιωματούχους ἵνα φέρωσιν αὐτὸν ἐν τιμῇ εἰς Νικομήδειαν· ἀλλ᾽ ὁ Θεόδωρος διὰ τῶν αὐτῶν ἀπεσταλμένων διεμήνυσεν αὐτῷ ὅτι διὰ πολλοὺς λόγους ἡ παρουσία τοῦ Λικινίου εἰς τὴν Ἡράκλειαν ἦτο συμφέρουσα καὶ προέτρεψε τὸν Λικίνιον νὰ μεταβῇ ἐκεῖσε. Ἀποδεχθεὶς τὴν πρότασιν μετέβη εἰς Ἡράκλειαν ὁ βασιλεύς, προϋπαντηθεὶς λαμπρῶς ὑπὸ τοῦ Θεοδώρου, εἰς ὃν ἔτεινε τὴν χείραν, ἐλπίσας ὅτι διὰ τοῦ Θεοδώρου θὰ προσείλκυε τοὺς χριστιανοὺς εἰς τὴν θρησκεία τῶν εἰδώλων. Καὶ λοιπὸν ἐν ἡμέρᾳ τακτῇ ἐνώπιον τοῦ λαοῦ ἐπὶ θρόνου ὁ βασιλευς καθήμενος, προέτρεψε τὸν Θεόδωρον νὰ προσφέρῃ εἰς τοὺς θεοὺς θυσίαν· ἀλλ᾽ ὁ Θεόδωρος ἀρνηθεὶς ἐζήτησε νὰ δοθῶσι τὰ χρυσᾶ καὶ τὰ ἀργυρᾶ τῶν θεῶν ἀγαλμάτια εἰς αυτὸν ἵνα κατ᾽ ἰδίαν ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ θυμιάσῃ καὶ μυρίσῃ αὐτὰ καὶ εἶτα προσφέρῃ δημόσια τὰς νενομισμένας θυσίας καὶ ἔλαβεν αὐτά· τότε συντρίψας αὐτὰ διεμοίρασεν εἰς τοὺς πτωχοὺς καὶ ἐνδεεῖς τὰ χρυσᾶ καὶ ἀργυρᾶ τῶν ἀγαλμάτων τεμάχι. Ἀλλ᾽ ἰδὼν ὁ ἑκατόνταρχος Μαξέντιος τὴν κεφαλὴν τῆς Ἀφροδίτης περιφερομένην εἰς χεῖρας πτωχοῦ καὶ καταδώσας τὸ πρᾶγμα εἰς τὸν Λικίνιον, παρέστησε τὸν Θεόδωρον ὡς ἐμπαίκτην καὶ καταφρονητὴν τῶν θεῶν καὶ τῶν θελήσεων αὐτοῦ· ὁ δὲ ἐξαγριωθεὶς ἐκ θυμοῦ διέταξε νὰ βασανίσωσιν αὐτὸν τύπτοντες καὶ καίοντες καὶ ξέοντες τὸ σῶμα αὐτοῦ καὶ ρίψωσιν αὐτὸν εἰς φυλακήν· ἐκ τῆς φυλακῆς ἐξαγαγόντες αὐτὸν οἱ δήμιοι ἐσταύρωσαν, διεπέρασαν τοὺς πόδες καὶ τὰς χεῖρας καὶ τὰ κρύφια μέλη διὰ περώνης, ἐτόξευσαν αὐτὸν κατὰ πρόσωπον, εἰς τρόπων ὥστε οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ἐξεχύθησαν, ἐξέταμον τὰ μέλη καὶ ἀφῆκαν αὐτὸν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ· φοβηθεὶς δὲ τὴν τοῦ ὄχλου ταραχήν, διέταξεν ὁ Λικίνιος ν᾽ ἀποκεφαλίσωσιν αὐτόν· τὸ δὲ ἱερὸν αὐτοῦ λείψανον μετετέθη ἐξ Ἡρακλείας εἰς τὸ γονικὸν αὐτοῦ κτῆμα ἐν Εὐχαΐτοις τῇ 8ῃ Ἰουνίου, ὡς ὁ μάρτυς εἰς τὸν ταχυγράφον αὐτοῦ Οὔαρον πρὸ τῆς ἐκτομῆς αὐτοῦ διέταξε.

Ὤν Θεόδωρος ἀξίαν*  στρατηλάτης.
ὑπῆρξε τμηθεὶς καὶ Θεοῦ** στρατηλάτης
Ὄμβριμον*** ὀγδοάτῃ Θεοδώρου αὐχένα κόψαν.

[* Ἀξίως Α. (**) καὶ Θεοῦ] τοῦ Θεοῦ Β. (***) ὄμβρον Β. Ἡ Ἀκολουθία αὐτοῦ ἐξεδόθη ἐν Ἀθήναις 1920. Ἐν τῇ ἐμῇ συλλογῇ Ἀκολουθία ἀνέκδοτος].

Πηγή: Σωφρονίου πρ. Λεοντοπόλεως (Εὐστρατιάδου), Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1961.

Ἐπιμέλεια: Ἐμμανουὴλ Δρυλεράκης γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Αὐστρίας