Κύριλλος ἀρχιεπίσκοπος Ἱεροσολύμων (Μαρτίου 18)

Ὁ Κύριλλος κατήγετο ἐκ τῆς Παλαιστίνης, γεννηθεὶς περὶ τὰς ἀρχὰς τοῦ δ′ αἰῶνος· ἐν Ἱεροσολύμοις κατετάχθη εἰς τὸν Κλῆρον καὶ τὰς τοῦ Κλήρου βαθμίδας ἀναβὰς ἐξελέγη περὶ τὰ μέσα τοῦ δ′ αἰῶνος ἀρχιεπίσκοπος Ἱεροσολύμων ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ ἀρειανίζοντος Κωνσταντίου. Ὀπαδὸς τῶν ἀποφάσεων τῆς ἐν Νικαίᾳ Συνόδου ὁ Κύριλλος ἔσχε φοβερὸν ἀντίπαλον ἐν τῷ θρόνῳ αὑτοῦ τὸν Ἀρειανὸν Ἀκακιον, ἐπίσκοπον Καισαρείας, ὅστις ἐζήτει παντοίας ἀφορμὰς νὰ καταστρέψῃ τὸν Κύριλλον· καὶ εὑρὼν τοιαύτην ὁ πονηρὸς Ἀκάκιος, ὅτε ὁ Κύριλλος ἐν καιρῷ λιμοῦ, ἵνα διαθρέψῃ τὸν λαόν, ἠναγκάσθη νὰ πωλήσῃ ἱερὰ κειμήλια καὶ ἀναθήματα, ὡς ἀναφέρει ὁ Σωζομενός (Ἐκκλ. ἱστορ. 4,25), κατήγγειλεν αὐτὸν εἰς τὸν φίλον αὑτοῦ καὶ ὁμόφρονα Κωνστάντιον, ὅτε καὶ ἐν συγκροτηθείσῃ συνόδῳ (357) καθῃρέθη καὶ ἐξωφίσθη εἰς Ταρσὸν τῆς Κιλικίας. Καὶ ἠθῳώθη μὲν κατὰ τὴν ἐν Σελευκείᾳ συγκροτηθείσαν σύνοδον, ἀλλ’ ὁ Ἀκάκιος, καταφυγὼν εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἐματαίωσε τὰς ἀποφάσεις αὐτῆς δι’ ἄλλης ἐν Κων/πόλει συνόδου (360), ἐν ᾗ καθῃρέθη καὶ πάλιν καὶ ἀνενεώθη ἡ τῆς ἐξορίας καταδίκη, ἐν ᾗ παρέμεινε μέχρις Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτου, ὅστις, θέλων νὰ ἑλκύσῃ εἰς ἑαυτὸν πάντας τοὺς ἐχθροὺς τοῦ Κωνσταντίου, ἀνακάλεσε τοὺς ἐξορίστους ἀρχιερεῖς καὶ μετ’ αὐτῶν καὶ τὸν Κύριλλον, ὃν ἀπεκατέστησεν εἰς τὸν θρόνον αὐτοῦ. Ἀλλὰ μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ἰουλιανοῦ (363 Ἰουλ. 26) ὁ διαδεχθεὶς αὐτὸν Οὐάλης (363-378) ἀπέστειλε πάλιν εἰς ἐξορίαν τοὺς ἀνακληθέντας ὑπὸ τοῦ Ἰουλιανοῦ καὶ μεταξὺ τούτων καὶ τὸν Κύριλλον, ὅστις ἐπὶ ἑνδεκαετίαν παρέμεινεν μακρὰν τοῦ θρόνου αὑτοῦ μέχρι τοῦ 378, ὅτε ἐπανῆλθεν, ἀποθανὼν ἐν εἰρήνῃ ἐν Ἱεροσολύμοις τῷ 386, κατὰ τὴν 18ην Μαρτίου.

Εἴσελθε, κέρδος ἐκ ταλάντων προσφέρων,
εἰς τὴν χαράν, Κύριλλε, τοῦ σοῦ Κυρίου.
Ὀγδοάτῃ δεκάτῃ θάνατος μέλας εἶλε Κύριλλον.

[Οἱ Συναξαρισταὶ οὕτω πως περιγράφουσιν τὸν Κύριλλον «Ἦν δὲ κατὰ τὸν τύπον τοῦ σώματος τὴν ἡλικίαν μέτριος, ὠχρός, κομήτης, ὑπόσιμος, τετράγωνος τὸ πρόσωπον, τὰς ὀφρῦς εὐθύτητι φέρων ἀπισουμένας, γενείῳ τὰς σιαγόνας λευκῷ δασυνόμενος, διχῇ κατὰ τὸν πώγωνα διῃρημένῳ, ἀγροίκῶ τὸ πᾶν ἦθος προσεοικώς»].

Πηγή: Σωφρονίου πρ. Λεοντοπόλεως (Εὐστρατιάδου), Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1961.

Ἐπιμέλεια: Ἐμμανουὴλ Δρυλεράκης γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Αὐστρία