Βουκόλος ἐπίσκοπος Σμύρνης (Φεβρουαρίου 6)

Πόθεν κατήγετο ἄγνωστον. Αἱ περὶ αὐτοῦ εἰδήσεις τῶν Συναξαριστῶν εἶναι λίαν πενιχραί· ὅτι ἐκ νεαρᾶς ἡλικίας καθήγνισεν ἑαυτὸν καὶ εὑρέθη δόκιμος ὑπὸ τοῦ Θεολόγου Ἰωάννου τοῦ προχειρήσαντος αὐτὸν ποιμένα τῆς ἐκκλησίας τῆς Σμύρνης, ὅτι πεπληρωμένος πνεύματος ἁγίου τοὺς ἐν σκότει τῆς πλάνης διὰ τοῦ βαπτίσματος εἰσήγαγεν εἰς τὴν μάνδραν τοῦ Χριστοῦ καὶ ὅτι πρὶν ἢ μεταστῇ τοῦ βίου ἀνέδειξεν ἐπίσκοπον Σμύρνης τὸν ἱερὸν Πολύκαρπον καὶ ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ.

Σμύρνης ὁ ποιμὴν Βουκόλος θυηπόλος
ἄγρυπνός ἐστι καὶ θανὼν ποίμνης φύλαξ.

Πηγή: Σωφρονίου πρ. Λεοντοπόλεως (Εὐστρατιάδου), Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1961.

Ἐπιμέλεια: Ἐμμανουὴλ Δρυλεράκης γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Αὐστρία

Φώτιος πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (Φεβρουαρίου 6)

Τὴν μνήμην τοῦ ἱεροῦ Φωτίου οὐδαμοῦ συνήντησα, οὔτε εἰς τὰ Μηνολόγια, οὔτε εἰς τὰ Μηναῖα τοῦ Φεβρουαρίου μηνός, παρὰ εἰς δύο μόνον Συναξαριστάς. Ὁ ἀείμνηστος Κεραμεὺς ἀπαριθμεῖ ἐν τῇ «Ἐκκλησιαστικῇ Ἀληθείᾳ» (ἔτ. 18ον, σ. 12-14, 95, 99, 106-107) καὶ ἐν Byz. Zeitschrift (τ. VIII, σ. 647-71) Κώδικάς τινας ἐν τῇ μελέτῃ αὐτοῦ: «Ὁ πατριάρχης Φώτιος ὡς πατὴρ ἅγιος τῆς ὀρθοδόξου καθολικῆς ἐκκλησίας», ἐν οἷς ἐμφέρεται ἡ μνήμη αὐτοῦ, ἀλλὰ τοῦτο δὲν μαρτυρεῖ οὔτε ὅτι εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς κατετάχθη μεταξὺ τῶν ἁγίων, οὔτε ὅτι καθολικὴ ἦν ἡ μνήμη αὐτοῦ ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, ὅπερ θὰ ἐσημιοῦτο πανταχοῦ, ὡς σημειοῦται ἐν πᾶσιν ἡ μνήμη τῶν λοιπῶν πατριαρχῶν Κωνσταντινουπόλεως. Ἡ ἀπουσία τούτου σημαίνει, ὅτι μονομερῶς ἡ μερὶς αὐτοῦ, ἤ τις τῶν φίλων αὐτοῦ, εἰσήγαγε τὴν μνήμην εἰς χρόνους νεωτέρους καὶ παρέμεινεν εἴς τινα ἀπόγραφα προσαγόμενα εἰς μαρτυρίαν ὑπὸ τοῦ Κεραμέως· ἀλλ’ οὔτε ἴχνη Ἀκολουθίας ἀνευρέθησάν που. Ἡ μνήμη 48 πατριαρχῶν Κων/πόλεως ἀναγράφεται εἰς πάντα σχεδὸν τὰ Μηνολόγια, ἡ τοῦ ἱεροῦ Φωτίου, τοῦ σοφωτάτου ἐν πατριάρχαις, τοῦ μεγάλου ὄντως Φωτίου, ἥτις ἔπρεπε νὰ πρωτεύῃ ἐν τῇ σειρᾷ καὶ ἡμέρᾳ τῇ τεταγμένῃ, παρασιωπᾶται  ὅλως ἢ δειλὰ-δειλὰ ἀναφαίνεται τελευταῖα εἰς ὡρισμένα μόνον ἀπόγραφα· εἰς τοὺς ἐσχάτους δὲ χρόνους, ὅτε ὁ Σταυρυπόλεως Τυπάλδος συνέγραψεν Ἀκολουθίαν τῷ 1848 εἰς τὸν ἱερὸν Φώτιον, ἤρξατο τελουμένη ἡ μνήμη αὐτοῦ ἐν τοῖς πατριαρχίοις ἐπισήμως, ὡς καὶ ἐν τῇ κατὰ Χάλκην ἱερᾷ μονῇ τῆς ἁγίας Τριάδος, ἧς λέγεται ἱδρυτής· ἐπὶ δὲ τῆς Β′ πατριαρχείας Ἰωακεὶμ τοῦ Γ′ κατὰ συνοδικὴν ἀπόφασιν ἡ ἑορτὴ τοῦ Φωτίου τελεῖται εἰς πάσας τὰς ἐκκλησίας τῆς ἀρχιεπισκοπῆς.

Ὁ ἱερὸς Φώτιος ἐγεννήθη ἐν Κων/πόλει περὶ τὸ 810 ἐκ γονέων περιφανῶν καὶ μαρτυρησάντων κατὰ τοὺς διωγμοὺς τῶν εἰκονομάχων, τοῦ Σεργίου καὶ τῆς Εἰρήνης (ἴδ. Μαΐου 13). Ἐξεπαιδεύθη ἐν τῇ βασιλευούσῃ καλῶς ὑπὸ τὴν χειραγωγίαν σοφῶν διδασκάλων καὶ εἶτα ἐδίδαξεν ἐν αὐτῇ νεώτατος· φιλομαθὴς καὶ ὀξύνους, ὑπερέβη κατὰ τὴν σοφίαν πάντας τοὺς συγχρόνους αὐτοῦ, διὰ τοῦτο καὶ ἡ ἀξία αὐτοῦ ἀνεβίβασεν αὐτὸν εἰς τὰ ὕπατα τῆς πολιτείας ἀξιώματα μέχρι τοῦ πρωτοσπαθαρίου καὶ τοῦ συγκλητικοῦ. Ἐπ’ εὐλαβείᾳ καὶ ἀρετῇ καὶ σοφίᾳ διαπρέπων ἐθεωρήθη ὑπὸ τῆς ἐκκλησίας ὡς ἁρμόδιος νὰ διαδεχθῇ τὸν ἔκπτωτον πατριάρχην Ἰγνάτιον (857)· καὶ ψηφισθείς, παρὰ τὴν ἄρνησίν του, ἀνῆλθεν ἐντὸς ἑβδομάδος πάντας τοὺς βαθμοὺς τῆς ἱερωσύνης καὶ τῇ ἡμέρᾳ τῶν Χριστουγέννων τοῦ 857 ἐχειροτονήθη ἐπίσκοπος ὑπὸ τοῦ Συρακουσῶν Γρηγορίου τοῦ Ἀσβεστᾶ, Γορτύνης Βασιλείου καὶ Ἀπαμείας Εὐλαμπίου· δεκαετίαν ὅλην παρέμεινεν ἐπὶ τοῦ θρόνου καὶ ἐπαύθη τῷ 867 ὑπὸ τοῦ Βασιλείου τοῦ Μακεδόνος, ἐξορισθεὶς εἰς τὴν μονὴν τῆς Σκέπης (εἰς τὴν θρακικὴν παραλίαν τοῦ Βοσπόρου). Ὁ τοῦτον διαδεχθεὶς Ἰγνάτιος, ἐν συνόδῳ γενομένῃ ἐν τῷ ναῷ τῆς ἁγίας Σοφίας (869), καθῄρεσε καὶ ἀνεθεμάτισεν ὡς καὶ πάντας τοὺς ὀπαδοὺς αὐτοῦ. Ἀλλὰ μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ἰγνατίου ἐπανῆλθεν τὸ δεύτερον ὁ Φώτιος εἰς τὸν πατριαρχικὸν θρόνον (878) καὶ τῷ 886 κατεβιβάσθη αὖθις ὑπὸ Λέοντος τοῦ Σοφοῦ καὶ ἀπεστάλη εἰς τὴν παρὰ τὴν Χαλκηδόνα μικρὰν νησίδα (σήμερον μὴ ὑπάρχουσαν), ὅπου ἡ μονὴ τῆς Ἱερείας, ἔνθα καὶ ἀπέθανε τῷ 891, Φεβρουαρίου 6 (ἢ κατ’ ἄλλους τῷ 898).
Τελεῖται δὲ ἡ σύναξις αὐτοῦ ἐν τῷ προφητείῳ τοῦ ἁγίου προφήτου καὶ βαπτιστοῦ Ἰωάννου τῷ ὄντι ἐκ τοῖς Ἠρεμίας (κατὰ τὸν Συναξαριστὴν Delahaye).

Θνῄσκων Φώτιος, οὐ ταράττομαι, λέγει,
πρὸς τὴν τελευτὴν ὢν προητοιμασμένος.

[Οἱ στίχοι κατὰ τὸν Ν
Ἡ Ἀκολουθία αὐτοῦ ἐξεδόθη ἐν ΚΠόλει 1848, 1850, 1891, καὶ ἐν Καΐρῳ 1903. Περὶ τῆς ἑορτῆς τοῦ Φωτίου ἴδε καὶ Κυζίκου Καλλινίκου, «Ὁ ἐν ἁγίοις ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Φώτιος», ἐν «Ὀρθοδοξίᾳ»  Α, σ. 394-404.]

Πηγή: Σωφρονίου πρ. Λεοντοπόλεως (Εὐστρατιάδου), Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1961.

Ἐπιμέλεια: Ἐμμανουὴλ Δρυλεράκης γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Αὐστρία

Εὐσέβιος ὅσιος (Φεβρουαρίου 15)

Καὶ τὴν κατ’ ἀυτὸν ἱστορίαν συνέγραψεν ὁ Κύρου Θεοδώρητος (ἴδ. Φιλοθέου Ἱστορίας ἀριθ. 18). Πόθεν κατήγετο ἀγνοεῖ καὶ ὁ Θεοδώρητος. Ἐν πρώτοις κατῴκει εἰς μονήν τινα, ἀλλ’ ἔπειτα ἀπεσύρθη εἰς τὴν ράχιν βουνοῦ, παρὰ τὴν κώμην Ἀσιχᾶ, καὶ ἐκεῖ περιφράξας διὰ λίθων μέρος διῆλθεν ἐν ὑπαίθρῳ τὸν ἅπαντα βίον νηστεύων καὶ ταλαιπωρούμενος εἰς τρόπον ὥστε κατέπεσαν οἱ σάρκες αὐτοῦ καὶ παρέμειναν μόνον τὰ ὀστᾶ, τὰ ὁποῖα οὐδὲ τὴν ζώνην αὐτοῦ νὰ βαστάζωσιν ἴσχυον καὶ ἠναγκάσθη νὰ ράψῃ αὐτὴν εἰς τὸ τρίχινον αὐτοῦ ἔνδυμα. Περὶ τὰ τέλη τοῦ βίου αὑτοῦ ὑπὸ πολλῶν ἐνοχλούμενος μετῴκησεν εἰς πλησίον ἐκεῖ μονὴν τὸν αὐτὸν αὐστηρὸν βίον διάγων· οὕτως ἐν τῇ ἀσκήσει διαπρέψας καὶ πρὸς τὸ ἐνενηκοστὸν ἔτος τῆς ἡλικίας φθάσας, πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν.

Περισσότερα...

Μαΐωρ (ἢ Μαΐων) μάρτυς (Φεβρουαρίου 15)

Εἰκάζω, ὅτι εἷς καὶ ὁ αὐτός ἐστιν ὁ Μαΐωρ καὶ ἀνωτέρω Μάϊρος. Τὰ εἰς αὐτοὺς δίστιχα, καίτοι γραμματικῶς διαφέρουσι, κατ’ οὐσίαν ὅμως εἶναι τὰ αὐτά. Κατὰ τὸ Συναξάριον αὐτοῦ, ὁ Μαΐωρ ἦν κατὰ τοὺς χρόνους Διοκλητιανοῦ (284-304) καὶ Μαξιμιανοῦ (286-305) στρατιώτης εἰς τὸ τάγμα τῶν Μαύρων. Συλληφθεὶς ἐν Γάζῃ ὡς χριστιανός, ἐμαστίζετο ἐπὶ ἑπτὰ ἡμέρας ὑπὸ τριάκοντα καὶ ἓξ στρατιωτῶν ἐναλλάξ· γενναίως ἐπὶ τόσας ἡμέρας ὑπομείνας τοὺς αἰκισμούς, ἐτελεύτησεν ἐν ταῖς βασάνοις.

Περισσότερα...

Ὀνήσιμος ἀπόστολος ἐκ τῶν Ο΄ (Νοεμβρίου 22 καὶ Φεβρουαρίου 15)

Οὗτος ἦν δοῦλος τοῦ ἐκ Φρυγίας πλουσίου Φιλήμονος, ὅστις ἔφυγε κρύφα ἀπὸ τοῦ κυρίου αὑτοῦ καὶ μετέβη εἰς Ρώμην εἰς ἐπίσκεψιν τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Τοῦτον ἐξαπέστειλε ὁ Παῦλος εἰς Φρυγίαν μετ’ ἐπιστολῆς πρὸς τὸν πρῴην κύριον αὑτοῦ Φιλήμονα, δι’ ἧς παρακαλεῖ νὰ δεχθῇ αὐτόν, τὸν πρὶν ἄχρηστον, νῦν δὲ εὔχρηστον (Φιλημ. 1-22). Ἐκατηχήθη καὶ ἐβαπτίσθη ἐν Ρώμῃ ὑπὸ τοῦ Παύλου καὶ ἐγένετο πιστὸς αὐτοῦ μαθητής. Ἐπιδοὺς αὐτοπροσώπως τὴν ἐπιστολὴν τοῦ Παύλου εἰς τὸν Φιλήμονα, ἐπανέκαμψε εἰς Ρώμην πρὸς τὸν Παῦλον καὶ ὑπηρέτει αὐτόν, μετὰ δὲ τὸ μαρτύριον τοῦ Παύλου συνελήφθη ὑπὸ τοῦ ἐπάρχου Ρώμης Τερτύλου καὶ ἐπέμπφθη εἰς Ποτιόλους (παρὰ τὴν Νεάπολιν). Ἐκεῖ ἐλθὼν καὶ ὁ Τέρτυλος καὶ εὑρὼν αὐτὸν ἐπιμένοντα εἰς τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν , διὰ ραβδισμῶν συνέθλασεν αὐτοῦ τὰ σκέλη καὶ ἐφόνευσεν αὐτόν.

Περισσότερα...

Θεοδώρα ἡ βασίλισσα, ἡ ποιήσασα τὴν Ὀρθοδοξίαν (Φεβρουαρίου 11)

Ἡ γνωστὴ εὐσεβέστατη βασίλισσα Θεοδώρα ἡ Παφλαγών, ἡ κόρη τῶν ἐπιφανῶν Μαρίνου καὶ Θεοκτίστης καὶ σύζυγος γενόμενη τοῦ βασιλέως Θεοφίλου. Αὕτη, μεθ’ ὅλην τὴν τοῦ συζύγου αὑτῆς ἐπιδειχθεῖσαν μανίαν πρὸς διωγμὸν τῶν ἱερῶν εἰκόνων, παρέμεινεν ἀκλόνητος εἰς τὰς θρησκευτικὰς αὑτῆς πεποιθήσεις, προσκυνοῦσα ἐν κρυπτῷ τὰς εἰκόνας, ἃς ἔκρυπτεν ἐν τῷ κοιτῶνι αὑτῆς καὶ τὸν Θεὸν ἱκετεύουσα ἵνα ἐλεήσῃ τοὺς ὀρθοδόξους· διὸ καὶ μετὰ τὸν θάνατον τοῦ ἀνδρὸς αὑτῆς, βασιλέως Θεοφίλου τοῦ εἰκονομάχου, συγκαλεῖ σύνοδον, καταβιβάζει ἐκ τοῦ πατριαρχικοῦ θρόνου Ἰωάννην τὸν Γ′ (832-842) τὸν Λεκανομάντιν καὶ ἀνυψοῖ ἐπ’ αὐτὸν τὸν ἱερὸν Μεθόδιον, ἐκ τῆς ἐξορίας τοῦτον ἀνακαλέσασα, ὡς καὶ πάντας τοὺς ὑπὲρ τῶν ἁγίων εἰκόνων ἐξορίστους ὁμολογητὰς τῆς πίστεως καὶ ἀναστηλοῖ μετὰ τοῦ υἱοῦ αὑτῆς Μιχαὴλ κατὰ τὴν πρώτην Κυριακὴν τῶν Νηστειῶν ἐπισήμως ἐν τῷ ναῷ τῆς ἁγίας Σοφίας τὰς ἱερὰς εἰκόνας (19 Φεβρουαρίου 842). Τοιαῦτα θεοφιλῆ ἔργα ὑπὲρ τῆς Ἐκκλησίας κατεργασαμένη καὶ ἐν ἀρετῇ καὶ ἀγαθοεργίαις βιώσασα, ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ.

Θεοδώραν ἄνασσαν εὐσεβεστάτην
Χριστὸς βασιλεὺς ἀξιοῖ θείου στέφους.

[Οἱ στίχοι ἐλλείπ. ἐν Α. Ἐν τοῖς Συναξαρισταῖς μετὰ τῆς μνήμης τῆς Θεοδώρας φέρεται καὶ κατὰ τὴν αὐτὴν ἡμέρα καὶ ἡ μνήμη τῆς Ὀρθοδοξίας οὕτως: «Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ ἡ ἐν Κυριῳ πάσχα Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅτε ἡ μνήμη ἑορτάζεται τῆς ἀναστηλώσεως τῶν σεπτῶν καὶ ἁγίων εἰκόνων.
Τὰς οὐ πρεπόντως ἐξορίστους εἰκόνας
χαίρω πρεπόντως προσκυνουμένας βλέπων»
Ἡ μνήμη αὔτη ἀποσιωπᾶται εἰς τὰ ἔντυπα Μηναῖα]

Πηγή: Σωφρονίου πρ. Λεοντοπόλεως (Εὐστρατιάδου), Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1961.

Ἐπιμέλεια: Ἐμμανουὴλ Δρυλεράκης γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Αὐστρία