Πολύκαρπος ἐπίσκοπος Σμύρνης (Φεβρουαρίου 23)

Οὗτος ἦν μαθητὴς Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου ὁμοῦ μὲ τὸν Θεοφόρον Ἰγνάτιον. Μετὰ τὸν θάνατον τοῦ ἐπισκόπου Σμύρνης Βουκόλου διεδέχθη αὐτὸν εἰς τὴν ἐπισκοπὴν ὡς προεφήτευσεν ὁ ἅγιος Βουκόλος. Κατὰ τὸν ἐπὶ Δεκίου διωγμὸν (143) συνελήφθη ὑπὸ τοῦ ἀνθυπάτου καὶ μὴ ἀρνηθεὶς τὸν Χριστὸν ὑπέστη τὸν διὰ πυρὸς θάνατον.

Σοὶ Πολύκαρπος ὁλοκαυτώθη, Λόγε,
καρπὸν πολὺν δοὺς ἐκ πυρὸς ξενοτρόπως.
Εἰκάδι τριτάτῃ* κατὰ φλὸξ Πολυκάρπου ἔκαυσε.

[*Εἰκάδι ἐν τριτάτῃ Β. Εἰκάδι τῇ τριτάτῃ Ν. Ἀκολουθία αὐτοῦ ἐξεδόθη ἐν Πάτραις 1878, ἐν Ἀθήναις 1902 καὶ 1920.]

Πηγή: Σωφρονίου πρ. Λεοντοπόλεως (Εὐστρατιάδου), Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1961.

Ἐπιμέλεια: Ἐμμανουὴλ Δρυλεράκης γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Αὐστρίας

Προδρόμου κεφαλῆς εὕρεσις (Φεβρουαρίου 24)

Κατὰ τοὺς Συναξαριστὰς ἡ ἁγία κάρα τοῦ Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου εὑρέθη ὑπὸ δύο μοναχῶν ἐλθόντων εἰς Ἱεροσόλυμα εἰς προσκύνησιν, ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Ἡρώδου, ὅπου ἐκρύβη μετὰ τὴν ἐκκοπὴν αὐτῆς. Ἐκ τῶν μοναχῶν περιῆλθεν εἰς τὴν κατοχὴν κεραμέως τινός, ὅστις ἐφύλαττεν αὐτὴν εὐλαβῶς καὶ ἐτίμα καὶ μετέφερεν εἰς Ἔμεσαν· ἀποθνῄσκων οὗτος κατέλιπε τὸν θησαυρὸν εἰς τὴν ἀδελφὴν αὐτοῦ καὶ ἀπὸ διαδοχῆς εἰς διαδοχὴν περιῆλθεν εἰς χεῖρας Εὐσταθίου τινὸς μοναχοῦ καὶ πρεσβυτέρου ἀρειανοῦ· ἐπειδὴ δὲ οὗτος τὰς διὰ τῆς ἁγίας κάρας τελουμένας θαυματουργίας ἀπέδιδεν εἰς τὸ ὅτι αὐτὸς εῑναι ἀρειανός, ἐξεβλήθη ἐκ τοῦ σπηλαίου, ἔνθα διέμενεν, ὑπὸ τῶν ὀρθοδόξων, ἀφήσας ἐκεῖ τὴν ἁγίαν κάραν. Ἐκ τοῦ σπηλαίου μετεφέρθη εἰς Ἔμεσαν καὶ ἐκεῖθεν εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἐπὶ Οὐάλεντος, ἐναποτεθεῖσα ἐν Παντειχίῳ, μέχρις οὗ Θεοδόσιος ὁ μέγας ἀνεκόμισεν εἰς τὴν πρωτεύουσαν, εἰς τὸν ἐν τῷ ἑβδόμῳ μέγαν ναόν (ἴδ. Σωζ. ἐκκλ. ἱστ. Ζ′, κα′, Πασχάλιον Χρον. σ. 546), κατ’ ἄλλην δὲ ἔκδοσιν, ἐπὶ τῆς βασιλείας Μιχαὴλ καὶ Ἰγνατίου πατριάρχου, ἀνεκομίσθη ἐκ τῆς Ἐμεσηνῶν πόλεως εἰς βασιλεύουσαν καὶ ἐναπετέθη μετὰ μεγάλης τιμῆς ἐν αὐτῇ· (ἴδ. ἀνωτέρω, Προδρόμου κεφαλῆς καταθέσια, Ὀκτωβρίου 29). Ἔχομεν ὄθεν ἀντιφατικᾶς τὰς παραδόσεις περὶ τῆς τιμίας κάρας. Τὸ Πασχάλιον Χρονικὸν (σ. 591) ἀναφέρει, ὅτι τῷ 458 εὑρέθη ἐν τῇ Ἐμέση (ἐπὶ Λέοντος Α′ ἄρα τοῦ βασιλέως (474), κατὰ δὲ τὸν Θεοφάνην (Α′, σ. 665) μετεκομίσθη τῷ 760 ἐκ τῆς μονῆς Σπηλαίου εἰς τὴν Ἔμεσαν καὶ ἐκεῖθεν μετὰ 100 περίπου ἔτη ἐπὶ Μιχαὴλ (842-867) καὶ Ἰγνατίου πατριάρχου μετεκομίσθη εἰς Κωνσταντινούπολιν. Ποία ἐκ τῶν δύο ἐκδοχῶν εἶναι ὀρθή, τοῦτο θὰ καταδείξῃ ἐπιμελεστέρα ἔρευνα. Τελεῖται δὲ ἡ σύναξις αὐτοῦ τῷ ὄντι ἐν τοῖς Σφωρακίου.

Ἐκ γῆς προφαίνει Πρόδρομος σεπτὴν κάραν
καρποὺς παραινῶν ἀξίους ποιεῖν πάλιν.

Ἕτεροι στίχοι
εἰς τὴν Β′ Εὕρεσιν

Ὁ βαπτίσας πρὶν ὑδάτων πηγαῖς ὄχλον
γῆθεν φανείς, βάπτιζε πηγαῖς θαυμάτων*
Εἰκοστὴν Προδρόμου φάνη κάρη ἀμφὶ τετάρτη**.

[*πηγαῖς ὄχλου ΒΝ. ** ἀμφὶ τέταρτα Α.]

Σχετικὰ ἄρθρα:

• Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Σύναξις (Ἰανουαρίου 7)

Πηγή: Σωφρονίου πρ. Λεοντοπόλεως (Εὐστρατιάδου), Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1961.

Ἐπιμέλεια: Ἐμμανουὴλ Δρυλεράκης γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Αὐστρίας

Τιμόθεος ὅσιος, ὁ ἐν Συμβόλοις (Φεβρουαρίου 21)

Ἐκ τῶν Συναξαριστῶν οὐδὲν θετικὸν περὶ αὐτοῦ ποριζόμενα, εἰμὴ μόνον, ὅτι ἐκ νεαρᾶς ἡλικίας τὸ μοναχικὸν ὑπεισῆλθε στάδιον, ὅτι ἤσκησε σωφροσύνην καὶ παρθενίαν και, δοχεῖον γενόμενος τοῦ θείου Πνεύματος, ἐκοιμήθη ἐν Κυριῳ. Ἐν τῷ Συναξαριστῇ Delahaye ἔτι συγκεχυμένα τὰ κατ’ αὐτόν. Ἀντιγράφεται τὸ Συναξάριον τοῦ πάπα Ἀγάθωνος (ἴδ. Φεβρουαρίου 20), ὅτι δηλαδὴ κατήγετο ἐξ Ἰταλίας, υἱὸς εὐσεβῶν καὶ εὐγενῶν γονέων, ὅτι μετὰ τὸν θάνατον αὐτῶν διένειμεν τὴν πατρικὴν περιουσίαν εἰς τοὺς πτωχούς, ὅτι ἐμόνασεν εἰς μονήν τινα καὶ εἴτα ἐγένετο πάπας Ρώμης! Ὁ Τιμόθεος ἤσκησε πάντως ἐν μονῇ τινι ἐρημικῇ· ἡ ὑπόδειξις τῶν Συναξαριστῶν «ἐν τοῖς Συμβόλοις» ἴσως δηλοῖ τὸν τόπον τῆς ταφῆς τῶν λειψάνων αὐτοῦ· φαίνεται δὲ ὅτι ἐπὶ τῶν εἰκονομάχων ἤκμασε καὶ κατεδιώχθη, ὡς ἡ ἐν τοῖς Παρισινοῖς Κώδ. 1562 φ. 105^α καὶ 255 φ. 197^α σωζομένη Ἀκολουθία αὐτοῦ διδάσκει· ἐν ἀρχῇ τοῦ α′ Στιχηροῦ λέγεται· «Πάτερ, θεόφρον Τιμόθεε, οἱ τῆς εἰκόνος Χριστοῦ ἀθετοῦντες προσκήνησιν σὲ τὸν ταύτης πάντοτε σχετικῶς ἀσπαζόμενον πληγαῖς συγκόψαι οὐ κατηδέσθησαν, ὁμολογίας στέφος σοι πλέκοντες». Ἐφεξῆς ἐξυμνεῖται ὡς μέγας ἀσκητής, ὡς θαυματουργός, ὡς γεωργὸς πνευματικὸς μέγας, ὡς ὡραιότης τῶν ἀσκητῶν, ὡς καταισχύνας τὸν βασιλέα παράνομα πράττοντα, ὅτι ποτὲ καθ’ ὅλην τὴν ζωὴν δὲν εἶδε κατ’ ὄψιν γυναῖκα, ὅτι εἰς ὄρη καὶ ἐρημίας ηὐλίζετο, ὅτι ὑπῆρξε τροφὴ τῶν πεινώντων καὶ προστάτης ὀρφανῶν καὶ χηρῶν.

Καὶ ζῶντα, Τιμόθεε, καὶ τεθνηκότα
τιμᾷ Θεὸς ζώντων σε καὶ τεθνηκότων.
Εἰκάδι Τιμόθεον πρώτη κατὰ σῆμα κάλυψεν.

Πηγή: Σωφρονίου πρ. Λεοντοπόλεως (Εὐστρατιάδου), Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Ἀθῆναι 1961.

Ἐπιμέλεια: Ἐμμανουὴλ Δρυλεράκης γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Αὐστρίας

Τριῶν Ἱεραρχῶν μνήμη, ἤτοι Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου (Ἰανουαρίου 30)

Ἡ ἑορτὴ τῶν τριῶν τῆς ἐκκλησίας μεγάλων διδασκάλων καὶ ἱεραρχῶν ἐθεσπίσθη ἐπὶ Ἀλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ 1081-1118) ἐξ ἀφορμῆς τῆς διαιρέσεως τῶν λογίων ἐν Κωνσταντινουπόλει εἰς τρεῖς μερίδας εἰς ὀπαδοὺς τοῦ Βασιλείου, τοῦ Γρηγορίου καὶ τοῦ Χρυσοστόμου, οἵτινες διεξεδίκουν τὰ πρωτεῖα εἰς τὸν ὑπ’ αὐτῶν προτιμώμενον. Εἰς κατάπαυσιν τῆς τοιαύτης διενέξεως ὠρίσθη κοινὴ ἑορτὴ διὰ τοὺς τρεῖς, ἴσους κατὰ τὴν χάριν, τήν σοφίαν καὶ τὴν ἁγιότητα· τὴν Ἀκολουθία αὐτῶν συνέταξεν ὁ ποιητὴς Ἰωάννης Μαυρόπους ἐπίσκοπος Εὐχαΐτων, πλέξας καὶ κατάλληλον εἰς αὐτοὺς ἐγκώμιον, τοὺς δὲ εἰς αὐτοὺς στίχους ἐποίησεν Δημήτριος ὁ Τρικλήνιος, ὡς μαρτυρεῖ ὁ Παρισινὸς Κώδ. 1578 (σ. 439) καὶ οἵτινες ἔχουσιν οὕτω:

Περισσότερα...

Εὐστάθιος ὁ Ἀντιοχείας (Φεβρoυαρίου 21)

Κατήγετο κατά τινας μὲν ἐκ Σίδης τῆς Παμφυλίας (Ἱερώνυμος), κατ’ ἄλλους δὲ (Νικήτας) ἐκ Φιλίππων τῆς Μακεδονίας. Παρευρεθεὶς ἐν τῇ Α′ ἐν Νικαίᾳ οἰκουμενικῇ συνόδῳ (325) κατεδίκασε τὸν Ἄρειον καὶ τοὺς ὀπαδοὺς αὑτοῦ, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ κορυφαῖοι, ὁ Νικομηδείας Εὐσέβειος, ὁ Νικαίας Θέογνιις καὶ ὁ Καισαρείας Εὐσέβιος, ἐλθόντες εἰς Ἀντιόχειαν καὶ σύνοδον συγκαλέσαντες, καθῄρεσαν τὸν Εὐστάθιον ὡς πόρνον καὶ μετὰ γυναικὸς παιδοποιήσαντα, τῆς γυναικὸς τοῦτο μεθ’ ὅρκου ἐπιβεβαιωσάσης· ὁ δὲ βασιλεὺς Κωνσταντῖνος ἐξώρισεν αὐτὸν κατά τινας μὲν εἰς Φιλίππους τῆς Μακεδονίας, κατ’ ἄλλους δὲ (κατὰ τὸν Ἱερώνυμον καὶ Θεοδώρητον) εἰς Τραϊανούπολιν (ἐν τῷ Ἀδριατικῷ κόλπῳ), ὅπου καὶ ἀπέθανεν περὶ τὸ 360.

Περισσότερα...

Λέων ἐπίσκοπος Κατάνης (Φεβρουαρίου 20, Φεβρ. 21 ΑΗΣα Del.)

Oὗτος κατήγετο ἐκ Ραβέννης τῆς Ἰταλίας, υἱὸς εὐγενῶν καὶ εὐσεβῶν γονέων· διὰ δὲ τὴν καθαρότητα καὶ λαμπρότητα τοῦ βίου αὑτοῦ ἐξελέγη ἐπίσκοπος Κατάνης τῆς ἐν Σικελίᾳ, πολὺν ζῆλον ἐπιδειξάμενος· ἐγένετο προστάτης τῶν ὀρφανῶν καὶ χηρῶν καὶ ἔκτισε τὸν ναὸν τῆς μάρτυρος Λουκίας (ἴδ. Δεκεμβρίου 13) ἐκ τοῦ ὑλικοῦ ἐθνικοῦ ναοῦ κατεδαφισθέντος. Οὗτος ἔκαυσεν ἐπὶ τῆς πυρᾶς -καὶ τὸν μάγον Ἡλιόδωρον, κατὰ τοῦ Χριστιανισμοῦ ἀντιφερόμενον καὶ τερατολογοῦντα· εἰς τὴν ἀναφθεῖσαν πυράν, εἰς ἣν ἔσυρε δεδομένον τὸν μάγον διὰ τοῦ ἐπιτραχηλίου αὐτοῦ, εἰσῆλθε καὶ αὐτὸς καὶ τότε μόνον ἐξῆλθεν, ὅτε κατεκάη τελείως ὁ Ἡλιόδωρος. Τοῦτο ἰδόντες τὸ θαῦμα οἱ πιστοὶ κατεπλάγησαν, διεδόθη δὲ τὸ τοιοῦτον εἰς βασιλεύουσαν καὶ τότε προσεκλήθη ὑπὸ τοῦ Λέοντος τοῦ Σοφοῦ (886-911) εἰς Κωνσταντινούπολιν, πολλῶν τιμῶν ἀξιωθείς· ὁσίως διαβιώσας, ἐκοιμήθη ἐν εἰρήνῃ.

Περισσότερα...